Dikkat eksikliği yaşayan çocuklar için etkili yöntemler genellikle çok boyutlu bir yaklaşımla (bedensel, zihinsel, duygusal) ele alınır. Burada hem egzersizler hem de terapi yöntemleri açısından en çok kullanılan ve bilimsel olarak desteklenen başlıkları sıralayayım:
1. Bilişsel ve Akademik Egzersizler
Dikkat eksikliğinde beynin ön frontal korteks, çalışma belleği ve odaklanma sistemleri üzerinde çalışmak gerekir. Bu tür egzersizler zihinsel odaklanma, işlem hızı ve bilgi filtreleme becerisini güçlendirir.
-
Odaklanma Oyunları:
“Nesne Bulma” (I Spy), “Farkı Bul” ve görsel tarama tabloları (ör. belli harfleri bulma) gibi çalışmalar, görsel tarama ve seçici dikkat gelişimi için etkilidir. Çocuk, çevredeki dikkat dağıtıcı unsurları eleyerek hedefe odaklanmayı öğrenir.
🔹 Bilimsel dayanak: Görsel dikkat çalışmaları, beynin görsel işlemleme merkezlerini aktive ederek odaklanma süresini artırır (Klingberg, 2010). -
Süreklilik Egzersizleri:
Puzzle, lego, origami gibi etkinlikler uzun süreli odaklanma (sustained attention) becerisini geliştirir. Görev süresi çocuğun kapasitesine göre 5–10 dakikadan başlayıp kademeli artırılır. -
Dijital Dikkat Uygulamaları:
Lumosity, Cogmed, BrainHQ gibi nörobilişsel egzersiz programları işlem hızı, hafıza ve dikkat üzerinde olumlu etkiler gösterir. Ancak ekran süresi sınırlı tutulmalı (günde 15–20 dk) ve ebeveyn eşliğinde yapılmalıdır.
2. Fiziksel ve Duyusal Egzersizler
Beyin ile beden arasındaki koordinasyonu artırmak, dikkat eksikliğinde öz düzenleme becerisini güçlendirir.
-
Koordinasyon Sporları:
Basketbol, masa tenisi, yüzme gibi sporlar hem göz-el koordinasyonunu hem de reaksiyon hızını geliştirir. Çocuk, birden fazla uyaranı aynı anda yönetmeyi öğrenir. -
Egzersizler:
Özellikle nefes çalışmaları (4 saniye nefes al, 4 saniye tut, 4 saniye ver) ve beden farkındalığı hareketleri, parasempatik sinir sistemini aktive ederek çocuğun sakinleşmesini sağlar. -
Duyusal Entegrasyon Etkinlikleri:
Salıncak, denge tahtası, farklı dokularla (kum, fasulye, baloncuklu naylon) çalışma, vestibüler ve dokunsal sistemleri düzenler. Bu sayede çocuk, çevresel uyaranlara aşırı tepki vermeden odaklanabilir.
3. Davranışsal ve Psikoterapi Yöntemleri
Dikkat eksikliği yalnızca nörolojik değil, davranışsal boyutu olan bir durumdur. Terapiler bu yönüyle düzenleyici etki gösterir.
-
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT):
Çocuğun “dikkatim çabuk dağılıyor” gibi olumsuz otomatik düşüncelerini fark etmesini sağlar. Dikkati koruma teknikleri, zaman yönetimi ve öz izleme becerileri öğretilir. -
Oyun Terapisi:
Özellikle küçük yaşlarda dikkat çalışmaları oyun formatına dönüştürülerek yapılır. Çocuk, kendi duygularını ifade ederken aynı zamanda odaklanma, sıra bekleme ve yönerge takip etme becerilerini geliştirir. -
Aile Odaklı Danışmanlık:
Ebeveynlere, ev ortamında dikkat destekleyici düzenleme yapma (sessiz çalışma alanı, görsel planlar, ödül sistemi) öğretilir. Aile desteği olmadan ilerleme genellikle kalıcı olmaz.
4. Dikkati Destekleyen Günlük Rutinler
Dikkat eksikliği olan çocuklar düzensiz ortamlarda daha çok zorlanır. Düzenli rutinler dikkat sistemini eğitir.
-
Parçalama Tekniği:
Büyük görevler (ör. 20 sayfa kitap okumak) küçük adımlara bölünür (4×5 sayfa). Her bölüm sonrası kısa mola verilir. Bu yöntem bilişsel yükü azaltır. -
Zamanlayıcı Kullanımı:
10–15 dakikalık çalışma aralıkları, ardından 2–3 dakikalık molalar. “Pomodoro Tekniği”nin çocuk versiyonu uygulanabilir. -
Görsel Programlar:
Renk kodlu yapılacaklar listesi, sabah/akşam rutin panoları, görev sticker’ları gibi görseller, çocuğun görevleri hatırlamasını ve sorumluluk almasını kolaylaştırır.
5. Nörolojik ve Duyusal Temelli Yöntemler
Beynin elektriksel aktivitesini düzenlemeye ve duyusal sistemi dengelemeye yönelik tekniklerdir.
-
Neurofeedback (EEG Biofeedback):
Beyin dalgaları gerçek zamanlı izlenir ve çocuk, doğru odaklanma dalga paternini öğrenir. Bilimsel araştırmalar, özellikle DEHB’de prefrontal korteks aktivasyonunu artırdığını göstermektedir (Arns et al., 2009). -
Müzik Terapisi / Ritim Çalışmaları:
Metronom eşliğinde ritim tutma, müzik eşliğinde hareket etme, şarkı söyleme; işlem hızını ve motor koordinasyonu güçlendirir. Ayrıca beynin zaman algısı ile ilgili bölgelerini aktive eder. - GETAP bireylerin bilişsel becerilerini değerlendirme ve bulunduğu noktadan daha üste geliştirmeye yarayan bütüncül bir zihin geliştirme programıdır. GETAP, bireyin öğrenme ve akademik başarı için ihtiyacı olan DİKKAT, HAFIZA, KONSANTRASYON, MANTIK MUHAKEME ve İŞLEM HIZI gibi zihinsel becerilerini geliştirmek için uzman mentor eşliğinde uygulanarak bireyin kalıcı bilişsel gelişimini sağlar. GETAP içeriğinde yaş gruplarına özel hazırlanmış ön ara ve son test olarak kullanılan ZPT® (Zihin Performans Testi), ARGE çalışmalarıyla sürekli güncelleme yapılan 10500’den fazla özgün GETAP Egzersizleri ve GETAP Yazılımı bulunmaktadır. Getap uygulanan bireylerde ortaya çıkan bilişsel becerilerde ki gelişmenin bilimsel araştırmalarla ispatlanmıştır.
Dikkat Eksikliği Merkezimizde bütüncül yaklaşımı uygulayarak çözüm üretiyoruz. Zihin performans testi ile mevcut durum tespiti yapılarak çocuğa uygun bilimsel çözümler sunmaktayız. Bilgi ve randevu için 0538 404 6 405 veya 0535 610 11 24 arayabilirsiniz.